Nieuws

Gemiddeld 159 gram ruw eiwit per kg droge stof in rantsoen Koeien & Kansen 2020

Gepubliceerd op
21 juni 2021

Vanwege de stikstofcrisis hebben Koeien & Kansen-bedrijven zich ten doel gesteld om niet meer dan 155 gram RE per kg ds te voeren. Want minder RE in het rantsoen leidt ook tot minder ammoniakemissie. In 2020 is het RE-gehalte van een rantsoen op een gemiddeld Koeien & Kansen-bedrijf gedaald naar 159 gram RE per kg droge stof. Vier bedrijven hebben de doelstelling gehaald, de overige bedrijven moeten in 2021 nog verdere stappen zetten om een rantsoen te voeren met gemiddeld maximaal 155 g RE/kg ds.

Doelstelling

Vanaf 2020 willen de Koeien & Kansen-bedrijven de eiwitvoeding te verminderen. Het doel voor elk Koeien & Kansen-bedrijf is om een gehalte van RE-totaal in het rantsoen te realiseren van maximaal 155 gram RE per kg ds. De RE-totaal is inclusief de ammoniakfractie van de kuilen. Figuur 1 laat zien dat een gemiddeld Koeien & Kansen-bedrijf in 2020 uitkomt op een RE-gehalte van 159 gram RE per kg ds. Dit is 1 gram RE per kg ds lager dan in 2019 en 4 gram RE per kg ds lager dan in 2018. De daling zet in 2020 door, maar het doel is gemiddeld nog niet gehaald.

Figuur 1: Totaal RE-gehalte rantsoen Koeien & Kansen-bedrijven 2018-2020 gerelateerd aan de doelstelling van 155 g/kg ds.
Figuur 1: Totaal RE-gehalte rantsoen Koeien & Kansen-bedrijven 2018-2020 gerelateerd aan de doelstelling van 155 g/kg ds.

In Figuur 1 is het doel met een horizontale lijn weergegeven.

Aantal bedrijven halen doel

Figuur 1 laat zien dat 4 Koeien & Kansen-bedrijven een RE-gehalte in het rantsoen hebben van 155 gram per kg ds of minder en daarmee de doelstelling halen. Dit zijn de bedrijven 2, 8, 9 en 14. Bedrijf 2 realiseert de doelstelling door bijna 30% overig voer (bijproducten) te voeren met een VEM-gehalte van ruim 1130 VEM/kg ds en minder dan 160 gram RE per kg ds. Bedrijf 8 voert graskuil met een hoog VEM-gehalte (913 VEM/kg ds) en een laag RE-gehalte (154 gram RE/kg ds, zie Figuur 3). Bedrijf 9 heeft een hoog aandeel maïs in het rantsoen (39% ten opzichte van 22% gemiddeld op de Koeien & Kansen-bedrijven). Bedrijf 14 voert met 31% ook veel mais en realiseerde in 2020 met resp. 179 gram RE/kg ds en 159 gram RE/kg ds voor vers gras en graskuil vrij lage eiwitgehalten in de grasproducten.

Stap te zetten

Eén bedrijf zit net boven de doelstelling (bedrijf 1) en op de overige 11 bedrijven moet het RE-gehalte met meer dan 2 gram per kg ds dalen, willen deze bedrijven het doel bereiken. Bedrijf 7 moet nog een grote stap zetten want het RE-gehalte in het rantsoen is 16 gram per kg ds hoger dan de doelstelling. Figuur 2 laat zien dat dit bedrijf geen sterk afwijkende RE-gehalten in vers gras, graskuil of krachtvoer heeft. Figuur 3 laat wel zien dat dit bedrijf veel vers gras voert. Samen met graskuil maken deze eiwitrijke producten 62% van het rantsoen uit op dit bedrijf terwijl de Koeien & Kansen-bedrijven gemiddeld 46% grasproducten in het rantsoen hebben.

Figuur 2: Totaal RE-gehalte in vers gras en graskuil op de Koeien & Kansen-bedrijven in 2020
Figuur 2: Totaal RE-gehalte in vers gras en graskuil op de Koeien & Kansen-bedrijven in 2020

Niet alleen melkkoeien

Op bedrijf 7 kwam naar voren dat het RE-gehalte van het rantsoen van de melkkoeien niet veel afweek van de doelstelling (rantsoen van de koeien bevatte ongeveer 158 gram RE/kg ds). Bij nadere analyse bleek dat het jongvee een rantsoen kreeg met een fors hoger RE-gehalte zodat op bedrijfsniveau het RE-gehalte van het rantsoen ver boven de doelstelling uitkwam. Dit bedrijf laat daarmee zien dat goed letten op het RE-gehalte van het jongveerantsoen ook belangrijk is, wil een bedrijf de doelstelling op bedrijfsniveau halen.

Lagere RE-gehalten in voer

De Koeien & Kansen-bedrijven hebben de afgelopen jaren gewerkt naar lagere RE-gehalten in de voedermiddelen. Want het totaal RE-gehalte van graskuil is gedaald van 181 g RE/kg ds in 2018 en 177 g RE/kg ds in 2019 naar 174 g RE/kg ds in 2020. Ook het RE-gehalte van krachtvoer is gedaald van 225 g RE/kg ds in 2018 en 219 g RE/kg ds in 2019 naar 215 g RE/kg ds in 2020. Toch zal een verdere daling van het RE-gehalte nodig zijn wanneer de verhouding in de te voeren producten niet verandert.

Figuur 3: Aandeel vers gras, graskuil, maïs en overig voer in rantsoen Koeien & Kansen-bedrijven 2020 (uitgedrukt als percentage van de totale ds-opname).
Figuur 3: Aandeel vers gras, graskuil, maïs en overig voer in rantsoen Koeien & Kansen-bedrijven 2020 (uitgedrukt als percentage van de totale ds-opname).

Doel haalbaar

Een combinatie van een goede rantsoensamenstelling, goede voederwaarde van voedermiddelen en een letten op het RE-gehalte van de producten kan ertoe leiden dat de doelstelling van 155 gram RE per kg ds voor meer bedrijven haalbaar is. De bedrijven 2, 8 en 14 laten zien dat het halen van deze doelstelling ook mogelijk is met ongeveer 45% gras (vers gras + kuilgras) in het rantsoen. Dit aandeel gras is ongeveer gelijk aan het aandeel gras op het gemiddelde Koeien & Kansen-bedrijf.