Nieuws

Koeien & Kansen-deelnemers op bezoek bij biologische collega

Gepubliceerd op
1 mei 2023

Eén keer per jaar komen de deelnemers van Koeien & Kansen samen voor een intensieve tweedaagse, waarin het uitwisselen van kennis en resultaten vanuit de praktijk en het onderzoek centraal staan. Dit jaar zijn we gestart met een inspirerend bezoek aan het biologische melkveebedrijf van Peter Oosterhof.

Het land in met Peter Oosterhof

Peter Oosterhof, is sinds 2022 deelnemer aan het project Koeien & Kansen. In het Drentse Foxwolde heeft hij samen met zijn Marieke een biologisch melkveebedrijf. Met passie en vol trots vertelt hij over zijn bedrijfsvoering en leidt hij zijn gangbare collega melkveehouders rond op zijn bedrijf. Gewapend met schep gaat hij het veld in en maken de deelnemers een rondje op zijn huiskavel van 55 hectare. “Vanaf 16 februari lopen onze koeien buiten’’, merkt Peter op. Ondanks het natte voorjaar lukt het Peter om de 110 koeien in de wei te houden. ‘’Gras is die basis onder ons rantsoen. Deze vul ik slechts aan met 1200 kilogram krachtvoer. We doen het gewoon allemaal net iets anders. In 2018 ben ik overgeschakeld naar biologisch. Dit is een goede keuze geweest. Binnen mijn bedrijfsvoering streef ik er naar om zo min mogelijk of geen gebruik te maken van input van buitenaf.’’ Zo gebruikt hij geen kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen meer. "Ik heb meer en meer leren vertrouwen op de natuurlijke processen binnen mijn bedrijfsvoering.’’

In de praktijk

Peter kuiert met de groep over zijn percelen. Op elk perceel steekt hij de schop in de grond en toont hij het aantal wormen en laat hij de verschillen in beworteling zien tussen de verschillende grassen en kruiden. Ondanks het natte voorjaar valt het op de meeste percelen mee wat betreft vertrapping. De collega melkveehouders kijken met verbazing hoe de percelen met een veelheid aan kruidenrijke grasbestanden erbij liggen en hoe hij zoveel gras in zijn koeien krijgt. ‘’We hebben voorjaarskalvende veestapel, dat betekent in principe dat de meeste kalveren in maart worden geboren. Daarna gaan de koeien dag en nacht de wei in, zo’n 200 dagen op jaarbasis. Nog eens 100 dagen gaan de dieren alleen overdag naar buiten en krijgen ze wat ruwvoer bijgevoerd in de stal naast het krachtvoer.’’ De veestapel is erg gemêleerd. Er zijn verschillende rassen de revue gepasseerd, maar nu gebruiken we vooral stieren van biologisch collega’s die met het zelfde systeem werken. ‘’Over vijf jaar hoop ik een koe te hebben die zoveel mogelijk gras om kan zetten in melk, waardoor ik geen of nauwelijks krachtvoer meer hoef aan te voeren. Ik hoop dat we in de toekomst een koe kunnen fokken die door

Bodemkwaliteit en biodiversiteit

Telkens weer keert Peter terug naar de bodem. Dat is volgens hem de basis. Zonder kunstmest doet hij er alles aan om voldoende opbrengst te krijgen. Hij zet in op productief kruidenrijk grasland. ‘’Kruidenrijk grasland behouden is niet eenvoudig,’’ merkt hij op. De afgelopen jaren hij veel geleerd over het in stand houden en inzaaien van deze mengsels. Zo maakt hij gebruikt van een door zijn broer zelfontworpen machine. Zelf noemt hij het de intensieve doorzaaimethode. Met een mulch wordt grond losgemaakt en worden de zaaien vervolgens gezaaid. Daarna moet je er nog wel een paar keer met een rol overheen om de grond weer aan te drukken om de zaden contact te laten maken met de ondergrond. ''Deze methode werkt perfect voor ons. Op en aantal percelen na, doen de kruidenrijke graspercelen het goed. Ik zie toenemende grasopbrengsten, meer biodiversiteit en natuurlijk een toenemende bodemkwaliteit,’’ voegt Peter aan toe.

"Door de jaren heen heb ik meer en meer leren vertrouwen op de natuurlijke processen binnen mijn bedrijfsvoering.’’
Peter Oosterhof

Leren van elkaar

Naast het bedrijfsbezoek en discussie met Peter Oosterhof en zijn adviseur Peter Takens gaven verschillende onderzoekers van WUR een presentatie. Zo vertelde Rob Geerts, onderzoeker bij Wageningen Plant Research, wat over biodiversiteit. Biodiversiteit is een van thema’s waar de Koeien & Kansen deelnemers al een aantal jaren aan werken. Rob besteedde daarnaast aandacht aan de kansen en mogelijkheden ten aanzien van verdienmodellen met biodiversiteit.

Jos Verstraten, voorzitter van de stuurgroep van Koeien & Kansen, bestuurder van de landelijke vakgroep melkveehouderij, was ook aanwezig. Hij gaf de stand van zaken ten aanzien van het landbouwakkoord, ging in op de afschaffing van derogatie, convenant dierwaardige veehouderij, toekomstperspectief en meer. Er was ruimte om met hem in discussie te gaan en vragen te stellen. Vooral de afschaffing van de derogatie viel zwaar bij deze groep ondernemers. Dat bleek ook uit de presentatie van een drietal deelnemers. Zij hadden uitgerekend wat het hen ging kosten en wat het zou betekenen voor de bedrijfsvoering. De extra kosten kwamen uit tussen de 25.000 en 40.000 euro voor extra mestafzet en aankoop van eventuele kunstmest. Dit thema riep de nodige discussie op met elkaar, maar ook met de onderzoekers. “Dit maakt zo’n tweedaagse extra waardevol’’, merkt Michel de Haan van Wageningen University & Research op. Hij is projecteider van Koeien & Kansen. “De wisselwerking tussen onderzoek en praktijk binnen dit project maakt het voor zowel de deelnemende veehouders als voor de onderzoekers extra interessant. We blijven samen werken aan onderzoeksvragen die er toe doen en bijdragen aan actuele vraagstukken, zoals dit jaar nog de BES. We proberen de vraagstukken zoveel mogelijk integraal te benaderen,’ zegt De Haan. Het belangrijkste doel van zo’n tweedaagse is, naast gezelligheid, natuurlijk leren van elkaar. In een informele setting kennis en ervaringen uitwisselen in deze onzekere tijd is volgens mij erg belangrijk.’’

Resultaten KringloopWijzer vast onderdeel

Een vast programma onderdeel van de tweedaagse is natuurlijk onderzoeker Gerjan Hilhorst. Hij deelt ieder jaar weer de resultaten van de Koeien & Kansen bedrijven, die ook via de KringloopWijzer in beeld komen. Ook dit jaar weer lichtte hij de resultaten over 2022 toe. Deze resultaten van 2022 het zullen de komende tijd via de website van Koeien & Kansen worden gepresenteerd. De tweedaagse werd afgesloten met een presentatie van Koos Verloop. Hij lichtte het project Bemest op z’n Best toe.

Koeien & Kansen-deelnemers op bezoek aan Peter Oosterhof in Foxwolde
Koeien & Kansen-deelnemers op bezoek aan Peter Oosterhof in Foxwolde