Nieuws
Ecologisch en juridisch kader voor wolvenpopulatie in Nederland nu beschikbaar
Er zijn nu duidelijke ecologische en juridische referentiewaarden voor de wolvenpopulatie in Nederland. Dit kader wordt beschreven in een onderzoeksrapport van Wageningen University & Research (WUR) in samenwerking met Tilburg University en het Belgische Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Uit het onderzoek blijkt dat Nederland juridisch gezien een bijdrage aan de wolvenpopulatie moet leveren van 23 tot 56 roedels. WUR benadrukt dat bij het maken van beleid over de wolf niet alleen ecologische en juridische aspecten van belang zijn, maar dat maatschappelijke en sociaaleconomische consequenties voor onder meer landbouw, recreatie en wonen nog moeten worden onderzocht. Die aspecten zijn in dit onderzoek niet meegenomen.
Wat is er aan de hand?
De wolf is na een afwezigheid van 150 jaar terug in Nederland en is nu nog bezig met uitbreiding (de vestigingsfase). Er komen dus steeds meer wolven bij. Het aantal is in 10 jaar gestegen van 1 wolf in 2015 naar 13 roedels in 2025. Dat levert vraagstukken op voor de maatschappij en de overheid: hoe gaan we om met de wolf en hoe kunnen we voldoen we aan onze wettelijke verplichtingen? Tot nu toe was er geen wettelijke basis om daarover te beslissen of te rapporteren. Het onderzoek dat nu is opgeleverd geeft die wettelijke basis en levert daarmee een cruciale, wetenschappelijke bijdrage aan de beleidsvorming rondom de wolf in Nederland.
Het rapport sluit aan op een recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Die uitspraak benadrukt dat lidstaten zoals Nederland op nationaal niveau een bijdrage moeten leveren aan de instandhouding van beschermde soorten op hun eigen grondgebied. Dat geldt dus ook voor de wolf.
Wat heeft WUR onderzocht?
Het ecologisch en juridisch kader is volgens Europese richtlijnen vastgesteld, op basis van het beschikbare leefgebied van de wolf (zoals bos en hei) in relatie tot de benodigde ruimte die een wolvenroedel nodig heeft. Uit het onderzoek blijkt dat Nederland op basis van deze gegevens ruimte heeft voor 23 tot 56 roedels, afhankelijk van hoe kieskeurig de wolf is qua leefgebied. Om de populatie op een duurzame manier gezond te houden (inteelt voorkomen), is een populatie van minstens 50 roedels nodig.
Deze cijfers bevestigen de getallen die onderzoekers al eerder gaven. Deze aantallen zeggen echter niets over de economische of maatschappelijke consequenties van de aanwezigheid van meer wolven in Nederland.
Hoe is het onderzoek uitgevoerd?
Wolven komen pas sinds kort in Nederland voor, waardoor er geen historische gegevens beschikbaar zijn als referentie. Daarom hebben de onderzoekers gebruik gemaakt van rekenmodellen waarin gegevens over de landschapssoorten die geschikt zijn voor de wolf, zoals bos en hei, worden gecombineerd met wetenschappelijke kennis zoals data van gezenderde wolven in Duitsland. De manier waarop het onderzoek is uitgevoerd sluit aan bij de richtlijnen van de Europese Commissie.
Hoe nu verder?
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LVVN. In de uitvraag is er door het ministerie voor gekozen om de studie te beperken tot het juridische en ecologische kader voor de wolvenpopulatie in Nederland. Vanuit WUR realiseren we ons dat voor een bredere politieke afweging er aanvullend onderzoek nodig is om beter inzicht te krijgen in de sociaaleconomische en maatschappelijke consequenties van een grotere wolvenpopulatie in Nederland. Hoe deze bredere belangen gecombineerd kunnen worden met het ecologische en juridische kader uit dit onderzoek, is aan politiek en beleidsmakers.