Nieuws

Casus: Grond in de kuil, funest voor de excretie

Gepubliceerd op
9 januari 2017

De graskuilen bij verschillende veehouders willen nog weleens behoorlijk variëren qua kwaliteit. Met name het ruw as (RAS) gehalte in de kuil is op het ene bedrijf veel hoger dan op het andere bedrijf en beïnvloedt de totale kuilkwaliteit. En het wel of niet realiseren van een goede kuil heeft een groot effect op de efficiëntie die de KringloopWijzer toont.

VEM lager

Het RAS gehalte in een kuil geeft het aandeel anorganische stof aan. Deze bestaat uit mineralen, maar kan ook uit grond of zand bestaan die mee de kuil is ingekomen. Een te hoog RAS gehalte in de graskuil duidt op de aanwezigheid van zand of grond in de kuil. Met deze grond worden ook ongewenste schimmels en bacteriën ingekuild. Hierdoor wordt het inkuilproces verstoord wat ten koste gaat van de kuilkwaliteit. Gemiddeld resulteert één gram hoger RAS boven de 100 g/kg droge stof in een afname van 1,5 VEM/kg droge stof.

Eiwit minder goed benutbaar

Door het verslechterde inkuilproces vindt er gaan optimal conservering van het gras plaats. Hierdoor wordt meer eiwit afgebroken en omgezet in ammoniak. Hoewel het Ruw eiwit totaal gehalte nagenoeg gelijk blijft is de NH3 fractie van kuilen met een hoger RAS gehalte hoger. Hierdoor ligt het Ruw eiwit gehalte (dus zonder NH3) lager. Waardoor er meer eiwit in het krachtvoer zal moeten zitten om dat te compenseren.

Voorbeeld: een kuiluitslag met veel RAS

Onderstaande kuiluitslag is een goed voorbeeld van een graskuil met een te hoog RAS gehalte (ruw as). In deze graskuil is zeker grond mee ingekuild. Hierdoor is het VEM gehalte van de kuil een stuk lager dan gemiddeld en is de NH3 fractie hoger.

Kuiluitslag
Kuiluitslag

Hoe pakt dit uit in de KringloopWijzer?

In de KringloopWijzer wordt de voeropname berekend aan de hand van de VEM behoefte van de veestapel. Een lagere VEM per kilo droge stof betekent dus dat er meer kilo’s droge stof voer opgenomen moeten worden om in de VEM behoefte te voorzien. Met deze extra kilo’s voer wordt echter ook meer stikstof (in de vorm van eiwit) en fosfor opgenomen. Daardoor neemt de excretie van stikstof en fosfor ook toe.

Daarnaast worden in de KringloopWijzer de gehaltes aan eiwit en fosfor in het weidegras bepaald met behulp van de gehaltes in het aangelegde kuilgras. Hiervoor worden de verhoudingen tussen het ruw eiwit (RE) en VEM gehalte en het fosfor (P) en VEM gehalte in de kuilen genomen. Een lager VEM gehalte in de graskuilen zorgt voor een hogere RE/KVEM en hogere P/KVEM verhouding. Hierdoor wordt bij een lager VEM gehalte als gevolg van grond in de kuil hogere gehaltes P en RE aan het weidegras toegekend.

Even rekenen

Om het effect van het RAS gehalte in de KringloopWijzer even kort door de bocht te simuleren is bovenstaande kuiluitslag gebruikt in de KringloopWijzer. Daarnaast is er ook een KringloopWijzer ingevuld met een graskuil met een RAS gehalte van 100, en daarom een hoger VEM gehalte van 32*1,5=48 VEM/kg ds. Het eiwit- en fosforgehalte in de graskuil zijn constant gehouden. In praktijk zal dit niet helemaal zo zijn. De hoeveelheid en samenstelling van de overig gevoerde voedermiddelen zijn verder ook gelijk gehouden.

In onderstaande tabel staan de rantsoenen van een KringloopWijzer met de eerder genoemde graskuil met een RAS gehalte van 132 (hoog) en met een RAS gehalte van 100 (laag).

1: Rantsoen KringloopWijzer met hoog RAS gehalte in graskuil
1: Rantsoen KringloopWijzer met hoog RAS gehalte in graskuil
2: Rantsoen KringloopWijzer met laag RAS gehalte in graskuil
2: Rantsoen KringloopWijzer met laag RAS gehalte in graskuil

Bovenstaande rantsoenen laten duidelijk zien dat wanneer het VEM gehalte van het rantsoen lager ligt de hoeveelheid opgenomen voer toeneemt. Maar ook dat het RE en P gehalte in het verse gras hoger komen te liggen. Dit leidt ertoe dat met een hoog RAS gehalte in de kuil het lastiger is om een BEX voordeel te realiseren. In onderstaande tabel is te zien dat de KringloopWijzer met het hoge RAS gehalte in de graskuil een hogere excretie per ton melk heeft ten opzichte van de KringloopWijzer met het lagere RAS en hogere VEM gehalte in de graskuil.

3: Excretie KringloopWijzer met hoog RAS gehalte
3: Excretie KringloopWijzer met hoog RAS gehalte
4:  Excretie KringloopWijzer met laag RAS gehalte
4: Excretie KringloopWijzer met laag RAS gehalte

Conclusie en advies

De basis van een goede KringloopWijzer is het maken van goed ruwvoer. Hiervoor is het essentieel om zorgvuldig te werken en te voorkomen dat er grond mee ingekuild wordt. Grond in de kuil heeft veel meer effect op uw bedrijfsresultaat dan u denkt! Elke minuut dat u hier aandacht aan zal besteden wordt goed betaald.