Nieuws

Benut najaarsgras optimaal

Gepubliceerd op
8 juli 2021

Najaarsgras is rijk aan eiwit en daarom een uitgelezen kans om meer eiwit van eigen land te halen. Hoe gaan we het najaarsgras optimaal benutten?

De bodem levert veel stikstof, let op eiwitgehalte in najaarsgras

Najaarsgras bevat doorgaans meer onbestendig eiwit en minder suiker dan voorjaars- en zomersneden. De kunst is om dit extra eiwit te benutten in melkveerantsoenen. Dit begint met het blijven koersen richting het gewenste eiwitgehalte in het gras, hetgeen afhankelijk is van het aandeel gras, mais en overige bijproducten in het rantsoen. Wetende dat de mineralisatie in de bodem op volle kracht draait en dus veel stikstof levert en er nog veel nawerking is van eerder gegeven stikstof uit (kunst)mest, kan er een overmaat aan stikstof zijn wat resulteert in een zeer hoog eiwitgehalte in het gras, zie grafiek. Het is daarom raadzaam om eerst de balans op te maken: wat is er bemest en wat is er onttrokken? Houd hier rekening mee bij een vervolgbemesting, laat daarom uw bemestingsplan optimaliseren. Hiermee worden hoge eiwitgehaltes in najaarsgras voorkomen en, niet geheel onbelangrijk, een hoog stikstofbodemoverschot voorkomen.

 Grafiek 1: De nevenstaande grafiek geeft een beeld van het percentage najaarskuilen in een RE-klasse vallen.
Grafiek 1: De nevenstaande grafiek geeft een beeld van het percentage najaarskuilen in een RE-klasse vallen.

De relatie tussen een neerslagtekort en RE-gehalte in najaarsgras

De laatste drie zomers kenmerken zich als zeer droog. Gedurende deze droge zomers staat de grasgroei stil, er vindt geen opname van stikstof plaats én het spoelt ook niet uit. Wanneer de grasgroei na regenval in het najaar weer opgang komt, is er een overaanbod van stikstof. Dit resulteert zich in hoge eiwitgehalten in het najaarsgras.Onderzoek laat zien dat er een relatie bestaat tussen het neerslagtekort en het RE-gehalte in gras. M.a.w. hoe groter het neerslagtekort, hoe hoger de eiwitgehalten in najaarsgras. Onderstaande grafiek brengt die in beeld, gebaseerd op meer dan 8000 kuilanalyses van najaarskuilen en het neerslagtekort berekend door KNMI.

 Grafiek 2: De relatie tussen neerslagtekort en het RE-gehalte in najaarsgras.
Grafiek 2: De relatie tussen neerslagtekort en het RE-gehalte in najaarsgras.

Inkuilen van najaarsgras vraagt extra aandacht

Najaarsgras bevat vaak een hoog aandeel aan eiwit. Bij een oogst van bijvoorbeeld 2.000kg DS met een ruw eiwit van 190 gram, wordt er in één klap ruim 60 kg stikstof geoogst. Het eiwit wat met deze snede wordt geoogst, is voor veel bedrijven al snel 20% van de totale ruw eiwit oogst per hectare per jaar. Reden genoeg om dit goed te benutten én te bewaren tijdens opslag. Dit gras bevat doorgaans wat minder suiker en heeft een laag droge stofgehalte. Deze combinatie werkt een snelle kuilconservering tegen. Bij nat herfstgras ontstaat ook meer insleep van zand in de kuil, waardoor het ruw-asgehalte hoger is dan gewenst. Ook dit staat de kuilconservering in de weg, het vergroot het risico op boterzuurvorming en een kuil die gaat stinken. Het toepassen van een inkuilmiddel voor behoud van de voederwaarde en smaak van een najaarsnede wordt dan ook sterk aanbevolen.

Niet inkuilen, maar vers (voeren)

Dankzij de lange nazomers zijn we de laatste jaren langer blijven weiden en nam de populariteit van zomerstalvoeren toe. Op deze manier wordt het eiwit in najaarsgras beter benut, in vergelijking tot ingekuild najaarsgras. Een werkwijze die ook nog eens gunstig uitpakt voor een efficiëntere BEX-berekening. Als het gras vers geoogst wordt trekt het hoge eiwitgehalte van het najaarsgras het gemiddelde eiwit van het ingekuilde gras omhoog en dit gemiddelde eiwit heeft weer invloed op het berekende eiwitgehalte van het weidegras.