Project

Enzymen als indicator voor bodemkwaliteit

Handhaven van een goede bodemkwaliteit is belangrijk voor het realiseren van goede opbrengsten en een goede waterhuishouding (bij beperkte inputs).

witwortelknolletje.jpg

Dit betekent dat er voldoende organische stof en nutriënten (N, P, spoorelementen) aanwezig dienen te zijn. Het landbouwkundig handelen (grondbewerking, grasland scheuren, wisselbouw, de stikstofbemesting, ontwatering etc.) is van grote invloed op het beschikbaar komen van mineralen en de afbraak van organische stof. Veranderingen in de hoeveelheid organische stof worden echter pas na jaren zichtbaar/meetbaar (Hanegraaf et al., 2007). Het is niet voldoende om naar totaalgehalten (organische stof, N, P) te kijken om te weten hoeveel een bodem kan leveren en of er sprake is van een evenwichtige situatie. Een mogelijkheid is om te kijken naar het bodemleven, maar dat is duur.

Zijn er dan geen manieren om sneller vast te stellen of het bodemecosysteem aan het veranderen is? De laatste tijd is er meer aandacht voor bodemenzymen. Van oudsher is altijd al veel aandacht besteed aan de activiteit van bodemenzymen. Bodemenzymen vormen immers de directe expressie van het bodemleven en haar metabolische behoeften en de nutriëntenbeschikbaarheid. Tegelijkertijd worden enzymen ook gezien als een indicator voor de bodemweerbaarheid (Arias et al., 2005). Als men enzymactiviteiten kan meten en sturen, hebben melkveehouders een nieuwe ingang om de bodemkwaliteit en daarmee de ruwvoerproductie op peil te houden en/of te verhogen. Daarvoor dient op deze twee punten een slag te worden gemaakt. Er is behoefte aan snelle en goedkope techniek voor het meten van enzymactiviteiten en dient beschreven te worden hoe enzymactiviteiten zijn te koppelen aan adviezen voor bodembeheer en bemesting. Bij goede resultaten zal de meettechniek opgenomen kunnen worden in het routinematige bodemonderzoek en kan de melkveehouder de adviezen inbedden in het reguliere bedrijfsmanagement. In een vervolgfase kan een en ander nader worden uitgewerkt tot een concreet product. Daarbij zullen dan ook andere partijen (laboratoria, voorlichting) betrokken worden.

NMI start onderzoek in samenwerking met TNO. NMI gaat daarbij na welke enzymen of combinatie van enzymen het meeste perspectief bieden om de bodemkwaliteit en verandering in de bodemkwaliteit te duiden. Daarbij wordt in het bijzonder gekeken naar wat de relaties zijn tussen enzymen en het mineralisatiepotentieel van de bodem met betrekking tot organische stof- en op de nutriëntenbeschikbaarheid. Er wordt een verkenning uitgevoerd hoe de kennis omtrent enzymniveaus in de bodem gebruikt kan worden als sturingsinstrument voor het verbeteren van de bodemkwaliteit. TNO richt zich op het ontwikkelen van een snelle optische meetmethode. Het betreft een doorontwikkeling van een door TNO ontwikkelde technologie voor de voedingsmiddelenindustrie. Voor deze technologie, zijn vrijwel geen handelingen nodig en kan de feitelijke meting worden uitgevoerd met eenvoudige instrumenten. Op termijn behoort een veldmeting tot de opties (sensortechnologie gericht op precisiebemesting).

Uitvoerende instelling

Nutriënten Management Instituut in samenwerking TNO

Financier

Productschap Zuivel

Producten

  • Artikel: Samenvatting en conclusies rapport 1405.N.10 “Enzymen als indicator voor bodemkwaliteit”

Projectleider

Wim Bussink (NMI)

tel: 088-8761280